تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول

شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون همچنان مؤثرترین روش برای حذف باکتری‌ها و ویروس‌هاست. اما در شرایطی که دسترسی به آب و صابون ممکن نباشد، استفاده از بطری‌های کوچک ضدعفونی‌کننده راه‌حل مناسبی خواهد بود. طی سال‌های اخیر و با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا، مصرف ترکیبات ضدعفونی‌کننده به طور چشمگیری افزایش یافته است. اگر نگاهی به ترکیبات درج‌شده پشت محصولات ضدعفونی‌کننده بیندازید، معمولاً با نام‌هایی چون اتانول (اتیل الکل) و ایزوپروپیل الکل (۲-پروپانول) مواجه می‌شوید. این مواد از جمله مؤثرترین ترکیبات در از بین بردن میکروب‌ها هستند و در بسیاری از محصولات مراقبت بهداشتی یافت می‌شوند. اما سؤال اینجاست که این ترکیبات چگونه اثر می‌گذارند و تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول چیست؟ در ادامه به بررسی دقیق‌تر تفاوت این دو نوع الکل پرکاربرد خواهیم پرداخت…

اتانول یا ایزوپروپیل الکل:

اتانول رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نوع الکل است که در ترکیب نوشیدنی‌های الکلی وجود دارد. فرمول شیمیایی آن C₂H₅OH بوده و به صورت طبیعی از تخمیر قند توسط مخمرها تولید می‌شود. این ماده علاوه بر مصرف در نوشیدنی‌ها، در پزشکی به‌عنوان ضدعفونی‌کننده کاربرد دارد و حتی به عنوان افزودنی در سوخت خودروها نیز استفاده می‌شود.

در مقابل، ایزوپروپیل الکل با فرمول C₃H₇OH که معمولاً با نام الکل مالشی شناخته می‌شود، شامل یک اتم کربن و دو مولکول هیدروژن بیشتر نسبت به اتانول است. این ماده نیز خاصیت ضدعفونی‌کننده دارد و در تولید لوسیون‌ها، لوازم آرایشی و شوینده‌های صورت به کار می‌رود. هر دو نوع الکل در از بین بردن میکروب‌ها بسیار مؤثرند و در انواع محصولات مراقبت بهداشتی از جمله ضدعفونی‌کننده‌ها یافت می‌شوند. طبق بررسی‌های علمی، غلظت ۷۰ درصدی این ترکیبات بهترین عملکرد را در کشتن میکروب‌ها دارد.

تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول:

تفاوت اصلی بین اتانول و ایزوپروپیل الکل در روش تولید آن‌هاست. اتانول از منابع گیاهی مانند نیشکر، گندم و سایر محصولات کشاورزی به دست می‌آید و به دلیل منشاء طبیعی‌اش، دوستدار محیط زیست محسوب می‌شود. در مقابل، ایزوپروپیل الکل از طریق فرآیندهای شیمیایی تولید می‌شود.

با اینکه این دو ترکیب از نظر مولکولی مشابه هستند، اما ساختار شیمیایی کاملاً متفاوتی دارند. از نظر عملکرد، اتانول توانایی حذف طیف گسترده‌ای از ویروس‌ها را دارد؛ در حالی که ایزوپروپیل الکل در برابر گروهی از ویروس‌ها به نام ویروس‌های بدون پوشش مؤثر نیست و بیشتر روی ویروس‌های پوشش‌دار مانند ویروس کووید ۱۹ اثرگذار است.

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، اتانول دارای برتری قابل توجهی نسبت به ایزوپروپیل الکل در زمینه ضدعفونی دارد. تحقیقات انجام‌شده در سال ۲۰۲۱ نشان داده‌اند که غلظت‌های ۶۲ تا ۷۰ درصدی اتانول در نابودی ویروس کووید ۱۹ بسیار مؤثر هستند.

از نظر ایمنی مصرف، اتانول در مقادیر محدود در نوشیدنی‌های الکلی بی‌خطر است. اما ایزوپروپیل الکل حتی در مقدار کم می‌تواند موجب مسمومیت شدید شود. در پاسخ به اینکه «آیا ایزوپروپیل الکل خوراکی است؟» باید گفت: خیر. این ماده حدوداً دو برابر قوی‌تر از اتانول است و حتی مصرف کمتر از ۱۰۰ میلی‌لیتر از آن می‌تواند کشنده باشد.

تفاوت ایزوپروپیل الکل و اتانول در برخورد با پوست:

افزایش غلظت اتانول در محصولات ضدعفونی‌کننده می‌تواند منجر به خشکی پوست شود؛ در حالی که ایزوپروپیل الکل به دلیل تبخیر سریع‌تر، معمولاً باعث خشکی دست‌ها نمی‌شود و از نظر سازگاری با پوست ملایم‌تر است.

مصرف برای کودکان:

ضدعفونی‌کننده‌های حاوی اتانول یا ایزوپروپیل الکل در صورتی که به‌درستی مورد استفاده قرار گیرند، برای کودکان بی‌خطر هستند. اما باید توجه داشت که بلع حتی مقدار اندکی از این ترکیبات می‌تواند منجر به مسمومیت جدی شود و نیازمند مراقبت فوری پزشکی است.

تفاوت ساختاری اتانول و ایزوپروپیل الکل

تفاوت اصلی در ساختار اتانول و ایزوپروپانول مربوط به شکل هندسی مولکول‌های آن‌هاست: اتانول دارای ساختار مولکولی خطی است، در حالی‌ که ایزوپروپانول دارای ساختار مولکولی منشعب می‌باشد.

هر دو ترکیب شامل گروه عاملی هیدروکسیل (-OH) هستند که نقش مهمی در خواص شیمیایی آن‌ها دارد. اتانول با نام دیگر اتیل الکل شناخته می‌شود. ایزوپروپیل الکل نیز با نام‌های ایزوپروپانول یا ۲-پروپانول شناخته می‌گردد. این ماده شامل یک گروه ایزوپروپیل (آلکیل منشعب) است که به گروه هیدروکسیل متصل شده. به دلیل اتصال دو اتم کربن به کربنی که گروه –OH را حمل می‌کند، ایزوپروپیل الکل در دسته الکل‌های ثانویه طبقه‌بندی می‌شود.

عمکلرد الکل ها در نابودی میکروارگانیسم ها:

الکل‌ها با تجزیه چربی‌ها و پروتئین‌های حیاتی که برای بقای میکروب‌ها ضروری‌اند، باعث مرگ آن‌ها می‌شوند. هرچند مکانیسم دقیق عملکرد ایزوپروپیل الکل هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما باور بر این است که این ماده، پروتئین‌ها و DNA مورد نیاز ویروس‌ها، باکتری‌ها و سایر میکروب‌ها را تجزیه می‌کند. همچنین احتمال داده می‌شود که چربی‌ها و پروتئین‌های موجود در غشای محافظ بیرونی میکروب‌ها را در خود حل کرده و ساختار آن‌ها را از بین ببرد.

به‌طور مشابه، اتانول نیز با شکستن و تجزیه چربی‌ها و پروتئین‌های ضروری موجود در میکروب‌ها عمل کرده و منجر به نابودی آن‌ها می‌شود.

موثرترین غلظت الکل برای نابودی میکروارگانیسم ها:

غلظت حدود ۷۰ درصدی اتانول یا ایزوپروپیل الکل بیشترین اثربخشی را در نابودی میکروب‌ها دارد. معمولاً محلول‌هایی با غلظت بین ۶۰ تا ۹۰ درصد الکل قدرت بیشتری در کشتن ویروس‌ها دارند؛ در حالی که محلول‌هایی خارج از این محدوده، عملکرد ضعیف‌تری دارند غلظت‌های پایین‌تر نه‌تنها میزان تماس الکل با میکروب‌ها را کاهش می‌دهند، بلکه به دلیل کمبود آب، اثربخشی کمتری نیز دارند. وجود آب در ترکیب ضدعفونی‌کننده‌ها اهمیت زیادی دارد؛ زیرا باعث افزایش زمان تماس الکل با ویروس‌ها و کاهش سرعت تبخیر آن می‌شود، که نهایتاً به اثرگذاری بیشتر منجر می‌شود.

ایزوپروپیل الکل را از کجا بخریم؟

برای خرید ایزوپروپیل الکل با کارشناسان پتروپویان باربد در تماس باشید. پتروپویان باربد وارد کننده و تامین کننده محصولات شیمیایی با بهترین کیفیت و قیمت، بصورت عمده است.

جمع بندی

ایزوپروپیل الکل و اتانول از نظر نحوه ساخت و ساختار شیمیایی تفاوت‌های قابل توجهی دارند؛ با این حال، هر دو در نابودی ویروس‌ها و میکروارگانیسم‌ها بسیار مؤثرند. معمولاً غلظت ۷۰ درصدی این ترکیبات، به‌دلیل وجود آب، عملکرد ضدعفونی‌کننده بهتری دارد؛ زیرا باعث افزایش زمان تماس ماده با سطح و جلوگیری از تبخیر سریع می‌شود. به دلیل خاصیت ضدعفونی‌کنندگی، این الکل‌ها کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف از جمله آرایشی و بهداشتی، پزشکی و سایر حوزه‌ها دارند.

برای خرید مواد شیمیایی با کیفیت بالا و قیمت مناسب، می‌توانید با کارشناسان پتروپویان باربد در تماس باشید. پتروپویان باربد تامین کننده تخصصی در زمینه خرید و فروش مواد شیمیایی است که محصولات متنوع را به‌صورت مطمئن و با کیفیت ارائه می‌دهد.