متیلن کلراید

متیلن کلراید که با نام دی‌کلرو متان نیز شناخته می‌شود، ترکیبی آلی حاوی گروه کلرید است. این ماده به‌صورت مایعی بی‌رنگ، فرّار و با بویی شیرین شبیه به کلروفرم ظاهر می‌شود. متیلن کلراید عمدتاً به‌عنوان حلال در صنایع شیمیایی کاربرد دارد و به دلیل خواص فیزیکی خاص خود، در فرآیندهای متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با وجود قطبی بودن، این ترکیب در آب نامحلول است اما با اغلب حلال‌های آلی به‌خوبی امتزاج‌پذیر است. متیلن کلراید به‌طور طبیعی در منابعی مانند اقیانوس‌ها، جلبک‌ها، آتشفشان‌ها و تالاب‌ها یافت می‌شود، اما بخش عمده آن از طریق فعالیت‌های صنعتی وارد محیط زیست می‌گردد. تولید صنعتی این ماده نیز از مسیرهای شیمیایی خاصی انجام می‌شود که امکان تأمین گسترده آن را برای کاربردهای صنعتی فراهم می‌سازد.

قیمت خرید متیلن کلراید صنعتی:

پتروپویان باربد، تأمین‌کننده تخصصی مواد شیمیایی صنعتی، متیلن کلراید (دی‌کلرو متان) را با بالاترین درجه خلوص و قیمت مناسب عرضه می‌نماید. برای دریافت مشاوره تخصصی و ثبت سفارش، با کارشناسان ما تماس بگیرید.

متیلن کلراید چیست؟

متیلن کلراید، با فرمول مولکولی CH₂Cl₂، ترکیبی شیمیایی بی‌رنگ، فرّار و با بویی شیرین مشابه کلروفرم است. این ماده دارای چگالی بیشتر از آب بوده و به‌طور کامل در آب نامحلول است. هنگام ترکیب با آب، دو فاز جداگانه تشکیل می‌دهد: فاز بالایی متعلق به متیلن کلراید و فاز پایینی مربوط به آب. از سوی دیگر، این ترکیب در اغلب حلال‌های آلی کاملاً محلول است و بسیاری از مواد آلی نیز در آن حل می‌شوند. این ویژگی‌ها، متیلن کلراید را به گزینه‌ای ایده‌آل برای استخراج و جداسازی ترکیبات آلی از محیط‌های آبی تبدیل کرده‌اند، به‌ویژه در فرآیندهای آزمایشگاهی و صنعتی که نیاز به تفکیک دقیق و سریع دارند.

روش تولید متیلن کلراید

متیلن کلراید به‌صورت طبیعی در منابعی مانند اقیانوس‌ها، جلبک‌ها، آتشفشان‌ها و تالاب‌ها یافت می‌شود، اما به دلیل هزینه‌بر بودن فرآیندهای استخراج طبیعی و محدودیت منابع، این روش‌ها به‌ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند. اصلی‌ترین و اقتصادی‌ترین روش تولید این ماده، کلراسیون حرارتی متان یا کلرو متان در حضور گاز کلر است. این واکنش در دمای حدود 400 تا 500 درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود و منجر به تولید متیلن کلراید به‌همراه چند محصول جانبی می‌گردد.
مراحل واکنش:
1. واکنش اولیه متان با کلر:
CH4 + Cl2 → CH3Cl + HCl
2. کلراسیون مرحله دوم برای تولید متیلن کلراید:
CH3Cl + Cl2 → CH2Cl2 + HCl
3. در صورت ادامه کلراسیون، تولید محصولات جانبی:
– کلروفرم:
CH2Cl2 + Cl2 → CHCl3 + HCl
– تتراکلرید کربن:
CHCl3 + Cl2 → CCl4 + HCl
پس از انجام واکنش‌ها، مخلوط حاصل شامل متیلن کلراید، کلروفرم، تتراکلرید کربن، کلرومتان و اسید کلریدریک است. این مخلوط از طریق تقطیر جزء به جزء تفکیک شده و متیلن کلراید به‌عنوان محصول اصلی جداسازی می‌شود.

واکنش‌ های شیمیایی متیلن کلراید

متیلن کلراید در شرایط خاص، واکنش‌پذیری قابل توجهی از خود نشان می‌دهد. این ترکیب در حضور فلزات قلیایی یا فلزات خاکی قلیایی (مانند سدیم، پتاسیم، کلسیم یا منیزیم) به‌شدت واکنش می‌دهد و ممکن است منجر به تولید گازهای خطرناک یا ترکیبات فعال شود. در محیط‌های قلیایی آبی، متیلن کلراید تحت واکنش هیدرولیز قرار گرفته و به فرمالدئید تبدیل می‌شود. این فرآیند به‌ویژه در شرایط گرم و در حضور بازهای قوی تسریع می‌گردد.
از نظر ساختاری، متیلن کلراید دارای دو اتم کلر متصل به یک گروه متیل است که امکان انجام واکنش‌های آلکیلاسیون از هر دو سمت را فراهم می‌سازد. این ویژگی باعث می‌شود که در واکنش‌های آلکیلاسیون، جانشینی دوگانه رخ دهد و ترکیبات آلی با ساختارهای متنوع‌تری حاصل شوند.

کاربرد متیلن کلراید

این ماده به‌دلیل خواص حلالیتی منحصربه‌فرد، در طیف وسیعی از صنایع کاربرد دارد؛ از داروسازی و رنگ‌سازی گرفته تا صنایع پلاستیک و استخراج. در ادامه، مهم‌ترین کاربردهای صنعتی این ماده را مرور می‌کنیم:

مصارف خانگی

این محصول شیمیایی به‌عنوان یک حلال قدرتمند، در تعمیر و نگهداری لوله‌های خانگی، به‌ویژه در آشپزخانه و حمام، کاربرد دارد. این ماده با توانایی بالا در حل کردن چربی‌ها و رسوبات آلی، گزینه‌ای مؤثر برای پاک‌سازی و رفع گرفتگی‌های لوله‌ها محسوب می‌شود. در حوزه صنعتی، متیلن کلراید نقش کلیدی در فرآیندهای داروسازی ایفا می‌کند. این ترکیب به‌عنوان حلال در استخراج، سنتز و خالص‌سازی مواد دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در بسیاری از فرآیندهای تولیدی به‌عنوان حلال فرآیندی برای ترکیبات آلی، رنگ‌ها، چسب‌ها و رزین‌ها به‌کار می‌رود.

مصارف تولیدی و صنعتی

این محصول به‌عنوان یک حلال پاک‌کننده قدرتمند، در حذف لاک‌ها و پوشش‌های رنگی از روی سطوح سخت و نرم کاربرد گسترده‌ای دارد. این ماده با قدرت حل‌کنندگی بالا، در صنایع رنگ‌سازی، تعمیرات صنعتی و بازسازی سطوح، گزینه‌ای مؤثر برای پاک‌سازی پوشش‌های مقاوم و چندلایه محسوب می‌شود. در صنعت داروسازی نیز متیلن کلراید نقش مهمی ایفا می‌کند. از جمله کاربردهای آن می‌توان به استفاده در فرآیند تولید آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند سفالسپورین و آمپی‌سیلین اشاره کرد. این ماده به‌عنوان حلال در مراحل استخراج، خالص‌سازی و سنتز ترکیبات دارویی، به بهبود بازده و کیفیت محصول نهایی کمک می‌کند.

دارو رسازی

این ماده شیمیایی به‌عنوان یک حلال قدرتمند، در آزمایشگاه‌های دارویی برای استخراج مواد مؤثره از منابع گیاهی و غذایی کاربرد دارد. این ماده نقش مهمی در تهیه ترکیبات فعال دارویی از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها، استروئیدها و ویتامین‌ها ایفا می‌کند و به‌دلیل قدرت حل‌کنندگی بالا، فرآیند استخراج را تسهیل و تسریع می‌نماید. از سوی دیگر، متیلن کلراید در پاک‌سازی سریع و مؤثر تجهیزات و قطعات حساس پزشکی و دارویی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده قادر است بدون آسیب رساندن به سطح قطعات، آلودگی‌های آلی، چربی‌ها و باقی‌مانده‌های دارویی را به‌طور کامل حذف کند، که این ویژگی آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای آماده‌سازی تجهیزات در محیط‌های استریل و حساس تبدیل کرده است.

تولید مواد غذایی و آشامیدنی

این ماده به‌عنوان یک حلال مؤثر، در صنعت تولید و استخراج مواد غذایی و نوشیدنی‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد. این ماده به‌طور خاص برای کافئین‌زدایی از دانه‌های قهوه و برگ چای مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌گونه‌ای که بدون آسیب به طعم و کیفیت محصول، کافئین را به‌طور مؤثر حذف می‌کند. همچنین از متیلن کلراید در استخراج عصاره رازک برای نوشیدنی‌ها، تهیه طعم‌دهنده‌های طبیعی و پردازش ادویه‌جات استفاده می‌شود. قدرت بالای این ماده در حل کردن ترکیبات آلی، آن را به گزینه‌ای مناسب برای جداسازی مؤثر مواد معطر و فعال از منابع گیاهی تبدیل کرده است.

صنعت حمل و نقل

دی‌کلرو متان به‌عنوان یک حلال قدرتمند، در پاک‌سازی چربی‌ها و روغن‌های صنعتی از قطعات فلزی کاربرد گسترده‌ای دارد. این ماده به‌ویژه در تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات، تجهیزات ریلی، قطعات هواپیما و خودروهای سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد و توانایی بالایی در حذف گریس، روغن‌های صنعتی و آلودگی‌های سطحی دارد. در صنعت خودروسازی، متیلن کلراید برای روغن‌زدایی و آماده‌سازی قطعات فلزی پیش از نصب واشرهای جدید به‌کار می‌رود. این فرآیند باعث افزایش دقت مونتاژ و کاهش احتمال نشتی یا خرابی قطعات می‌شود.
متخصصان مکانیک و حمل‌ونقل از فرآیند چربی‌زدایی بخار با دی‌کلرو متان برای پاک‌سازی قطعات حساس مانند ترانزیستورهای خودرو، اجزای موتورهای دیزلی، مجموعه‌های فضاپیما و قطعات هواپیما استفاده می‌کنند. این روش علاوه بر سرعت بالا، ایمنی و اثربخشی قابل توجهی در حذف آلودگی‌های آلی دارد. امروزه با بهره‌گیری از تکنیک‌های مدرن چربی‌زدایی مبتنی بر متیلن کلراید، امکان تمیزکاری سریع، دقیق و ایمن سیستم‌های حمل‌ونقل فراهم شده است، که نقش مهمی در افزایش عمر مفید تجهیزات و کاهش هزینه‌های تعمیراتی ایفا می‌کند.

فیلم های عکاسی

این ماده به‌عنوان یک حلال مؤثر در فرآیند تولید سلولز استات، ماده‌ای کلیدی در ساخت فیلم‌های عکاسی، کاربرد دارد. سلولز استات یکی از اجزای اصلی پایه فیلم‌های نگاتیو و عکاسی سنتی است که به‌دلیل شفافیت، انعطاف‌پذیری و پایداری حرارتی، در صنعت تصویربرداری جایگاه ویژه‌ای دارد.
در این فرآیند، سلولز استات در متیلن کلراید حل می‌شود و محلولی یکنواخت تشکیل می‌دهد. با تبخیر تدریجی متیلن کلراید، سلولز استات از محلول جدا شده و به‌صورت الیاف استات ظاهر می‌شود. این الیاف در ادامه برای تولید فیلم‌های عکاسی، پوشش‌های نازک و حتی الیاف نساجی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ویژگی‌های فراریت بالا و قدرت حل‌کنندگی متیلن کلراید، آن را به حلالی ایده‌آل برای این نوع فرآیندهای دقیق و حساس تبدیل کرده است.

صنعت الکترونیکی

این ماده شیمیایی در صنعت الکترونیک، به‌ویژه در فرآیند تولید بردهای مدار چاپی (PCB)، نقش مهمی ایفا می‌کند. یکی از کاربردهای کلیدی این ماده، چربی‌زدایی سطح فویل‌های فلزی زیرلایه است که پیش از اعمال لایه مقاوم به نور (photoresist) انجام می‌شود
در این مرحله، متیلن کلراید با قدرت حل‌کنندگی بالا، آلودگی‌های آلی، چربی‌ها و باقی‌مانده‌های فرآیندی را از سطح فویل مسی یا سایر فلزات پاک می‌کند. این پاک‌سازی دقیق، برای افزایش چسبندگی یکنواخت لایه حساس به نور و جلوگیری از نقص‌های چاپی در مراحل بعدی تولید، ضروری است. استفاده از متیلن کلراید در این فرآیند، به بهبود کیفیت نهایی برد، افزایش دقت الگوهای مدار و کاهش نرخ خطا در تولید انبوه کمک می‌کند.

جایگزین متیلن کلراید

متیلن کلراید (CH₂Cl₂) به‌عنوان یک حلال قطبی-غیرقطبی، با طیف وسیعی از حلال‌های آلی امتزاج‌پذیر است. از جمله حلال‌هایی که می‌توانند با این ماده ترکیب شوند یا در کنار آن به‌عنوان حلال‌های مکمل استفاده شوند، می‌توان به اتیل استات، اتانول و ایزوپروپانول اشاره کرد. این ترکیبات به‌دلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مشابه، در بسیاری از فرآیندهای استخراج، حل‌سازی و جداسازی در کنار متیلن کلراید به‌کار می‌روند. استفاده هم‌زمان از این حلال‌ها می‌تواند به بهبود بازده فرآیند، افزایش حلالیت ترکیبات هدف و کنترل بهتر شرایط واکنش کمک کند.

بازار خرید و فروش جهانی:

در سال ۲۰۲۳، ارزش بازار جهانی متیلن کلراید حدود ۲۴.۴ میلیارد دلار برآورد شد و پیش‌بینی می‌شود این رقم با نرخ رشد سالانه مرکب ۵.۰۸ درصد تا سال ۲۰۳۲ به حدود ۳۹.۹ میلیارد دلار برسد. این ماده به‌عنوان یک حلال صنعتی پرکاربرد، در صنایع مختلفی از جمله چسب‌سازی، تولید رنگ و پوشش، داروسازی، پاک‌سازی فلزات و فرآیندهای شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عواملی مانند رشد صنعت ساختمان‌سازی، افزایش تولید دارو، گسترش استفاده از پاک‌کننده‌های رنگ و توسعه کاربردهای صنعتی، از جمله محرک‌های اصلی رشد بازار این ماده هستند. همچنین انتظار می‌رود مصرف‌کنندگان نهایی مانند صنایع دارویی، غذایی و نوشیدنی نقش مهمی در سودآوری و افزایش تقاضای جهانی متیلن کلراید ایفا کنند. بازار جهانی این ماده بر اساس کاربرد، صنایع مصرف‌کننده و منطقه جغرافیایی به بخش‌های مختلفی تقسیم شده است. از نظر کاربرد، پاک‌کننده‌های رنگ بیشترین سهم بازار را در سال ۲۰۲۲ به خود اختصاص داده‌اند. در بخش صنایع مصرف‌کننده، حوزه پزشکی بالاترین سهم را در همان سال داشته و پیش‌بینی می‌شود این روند تا سال ۲۰۳۲ ادامه یابد. از نظر منطقه‌ای، آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۲۲ بر بازار جهانی متیلن کلراید تسلط داشتند که این امر عمدتاً ناشی از رشد سریع صنعت ساخت‌وساز و افزایش تقاضا در کشورهای چین، هند، ژاپن و کره جنوبی بوده است. آمریکای شمالی نیز دومین سهم بازار را در همان سال به خود اختصاص داد و انتظار می‌رود این جایگاه را حفظ کند.

متیلن کلراید را از کجا بخریم؟

برای تهیه متیلن کلراید و مجموعه‌ای از ترکیبات شیمیایی صنعتی با کیفیت تضمینی، با کارشناسان پتروپویان باربد تماس بگیرید. ما در پتروپویان باربد، تجربه‌ای ایمن، سریع و مطمئن از خرید مواد شیمیایی را برای شما فراهم کرده‌ایم. با اطمینان از اصالت و آنالیز دقیق محصولات، خریدی حرفه‌ای و بدون دغدغه را تجربه کنید.

خطرات و MSDS متیلن کلراید

متیلن کلراید ماده‌ای با خاصیت سرطان‌زایی تأییدشده است که بر اساس داده‌های تجربی و گزارش‌های جهانی، در صورت تماس یا مصرف می‌تواند آثار زیان‌باری بر سلامت انسان داشته باشد. این ترکیب از طریق بلع، تزریق وریدی، زیرجلدی و داخل‌صفاقی نسبتاً سمی است و در صورت استنشاق یا بلع، علائمی مانند پارستزی (گزگز)، خواب‌آلودگی، اختلال در چرخه خواب، تشنج، سرخوشی و تغییر در عملکرد حرکتی ایجاد می‌کند. تماس مستقیم با پوست موجب تحریک شدید پوستی شده و بخارات آن برای چشم‌ها بسیار مضر و خطرناک هستند؛ بنابراین هنگام کار با این ماده، استفاده از دستکش‌های مقاوم شیمیایی و عینک‌های ایمنی آزمایشگاهی الزامی است.
از نظر اشتعال‌پذیری، متیلن کلراید در محدوده ۱۲ تا ۱۹ درصد در هوا قابل اشتعال است، اما در دمای معمولی به‌سختی مشتعل می‌شود و معمولاً مخلوط انفجاری با هوا تشکیل نمی‌دهد. با این حال، در حضور بخار متانول یا در محیط‌هایی با اکسیژن بالا مانند O₂ مایع، N₂O₄، پتاسیم، سدیم و NaK، می‌تواند مخلوط‌های انفجاری تشکیل دهد. در صورت قرار گرفتن در معرض شعله یا سطوح داغ، این ماده تجزیه شده و بخارات سمی تحریک‌کننده تولید می‌کند که هشداردهنده هستند. در دماهای بالا، متیلن کلراید می‌تواند گازهای بسیار سمی مانند فسژن و کلر آزاد کند. همچنین با ترکیباتی نظیر لیتیم، NaK، پتاسیم تر-بوتواکسید و مخلوط KOH با N-متیل‌نیتروسورا واکنش‌های شدید نشان می‌دهد.
به‌دلیل خطرات اشتعال‌پذیری و سمیت بالا، متیلن کلراید باید در محیطی خشک، خنک و دور از منابع حرارتی یا آتش‌زا نگهداری شود. پس از هر بار استفاده، درپوش ظرف باید کاملاً بسته شود و ماده در فاصله‌ای امن از ترکیبات واکنش‌پذیر یا خطرناک قرار گیرد. رعایت این نکات ایمنی برای حفظ سلامت افراد و جلوگیری از بروز حوادث ضروری است.

جمع بندی:

متیلن کلراید، ترکیبی آلی با ساختار ساده و ویژگی‌های فیزیکی خاص، به‌صورت مایع بی‌رنگ، فرار و با بوی شیرین شناخته می‌شود. این ماده قطبی دارای چگالی بالاتری نسبت به آب است و به همین دلیل در آب نامحلول باقی می‌ماند. به‌واسطه خواص حلالیتی و واکنش‌پذیری بالا، متیلن کلراید در طیف وسیعی از صنایع از جمله خانگی، تولیدی، صنعتی، داروسازی، مواد غذایی و آشامیدنی و حمل‌ونقل کاربرد دارد. با این حال، به‌عنوان ترکیبی سمی و دارای خاصیت سرطان‌زایی، استفاده از آن نیازمند رعایت دقیق نکات ایمنی است و مطالعه برگه اطلاعات ایمنی (MSDS) پیش از مصرف آن ضروری خواهد بود. برای تهیه متیلن کلراید گرید صنعتی با کیفیت تضمینی و قیمت مناسب، می‌توانید با کارشناسان پتروپویان باربد تماس بگیرید و خریدی مطمئن و حرفه‌ای را تجربه کنید.

سوالات متداول

متیلن کلراید یک اسید است یا باز؟

این ماده به‌دلیل قطبیت بالا و ساختار مولکولی‌اش، در گروه اسیدهای سخت طبقه‌بندی می‌شود.

متیلن کلراید مولکولی قطبی است یا ناقطبی؟

این ماده یک مولکول قطبی است.

ساختار متیلن کلراید چگونه است؟

این ماده از یک اتم کربن، دو اتم هیدروژن و دو اتم کلر تشکیل شده و به‌دلیل هیبریداسیون sp³ در اتم مرکزی، دارای هندسه مولکولی چهاروجهی است.

کاربرد متیلن کلراید چیست؟

این محصول به‌عنوان یک حلال مؤثر، در صنایع دارویی و شیمیایی برای استخراج، سنتز و پردازش ترکیبات آلی کاربرد گسترده‌ای دارد. قدرت بالای آن در حل کردن مواد مختلف، این ترکیب را به گزینه‌ای مناسب برای فرآیندهای حساس و تخصصی تبدیل کرده است.

آیا متیلن کلراید برای انسان ها مضر است؟

استنشاق مقادیر بالای این ماده می‌تواند منجر به بروز علائمی مانند سردرد، حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه و احساس خستگی شود. تماس مستقیم این ماده با پوست نیز ممکن است باعث قرمزی، سوزش و در موارد شدیدتر، سوختگی‌های شیمیایی گردد. به همین دلیل، رعایت نکات ایمنی و استفاده از تجهیزات محافظتی هنگام کار با این ماده کاملاً ضروری است.