مونو اتیلن گلایکول – MEG

مونو اتیلن گلیکول (Monoethylene Glycol) که با نام آیوپاک ۱و۲-دی‌ال شناخته می‌شود، یکی از ساده‌ترین ترکیبات خانواده گلیکول‌هاست. این ماده آلی با فرمول شیمیایی C₂H₆O₂، دارای دو گروه هیدروکسیل بوده و در دسته الکل‌های دو عاملی قرار می‌گیرد. مونو اتیلن گلیکول که به اختصار MEG نامیده می‌شود، نقش مهمی در صنایع مختلف ایفا می‌کند؛ از جمله در تولید الیاف پلی‌استر، رزین‌های پلی‌اتیلن ترفتالات (PET)، و به‌ویژه به عنوان ماده اصلی در ساخت ضدیخ‌ها. به دلیل نقطه انجماد بسیار پایین (حدود ۳۷- درجه سانتی‌گراد)، MEG در سیستم‌های خنک‌کننده خودروها به‌عنوان ضدیخ مؤثر استفاده می‌شود. با این حال، باید توجه داشت که این ترکیب به‌شدت سمی است و تماس یا مصرف آن می‌تواند برای انسان و سایر موجودات زنده خطرناک و حتی کشنده باشد.

خرید و فروش مونو اتیلن گلیکول شازند

پتروشیمی شازند یکی از تولیدکنندگان برجسته مونو اتیلن گلیکول (MEG) در ایران است که این ترکیب را با درجه خلوص بالا و کیفیت صنعتی تولید می‌کند. MEG به‌عنوان ماده اولیه در تولید الیاف پلی‌استر، رزین‌های PET و ضدیخ‌های خودرو کاربرد گسترده‌ای دارد. برای خرید عمده انواع مواد شیمیایی از جمله اتیلن گلیکول با کیفیت تضمین‌شده و قیمت مناسب، پتروپویان باربد گزینه‌ای مطمئن و قابل اعتماد است. این مجموعه با ارائه محصولات شیمیایی متنوع، آماده تأمین نیازهای صنعتی شماست.

مونو اتیلن گلیکول چیست؟

مونو اتیلن گلیکول (MEG) با فرمول شیمیایی C₂H₆O₂، یکی از ترکیبات مهم و پرکاربرد در صنایع شیمیایی است که با نام‌های دیگری مانند اتیلن الکل و ۱و۲-دی‌هیدروکسی‌اتان نیز شناخته می‌شود. این ماده به‌صورت مایعی بی‌رنگ، شفاف، بدون بو و با طعمی شیرین وجود دارد. از ویژگی‌های برجسته آن می‌توان به قابلیت امتزاج کامل با آب و انحلال‌پذیری بالا در بسیاری از حلال‌های آلی اشاره کرد. MEG به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خاص خود، در تولید ضدیخ، الیاف پلی‌استر، رزین‌های PET و مواد شوینده کاربرد گسترده‌ای دارد. ترکیبات مشابه این ماده شامل دی‌اتیلن گلیکول، تری‌اتیلن گلیکول و بوتیل گلیکول هستند که هر یک در صنایع مختلف به‌عنوان جایگزین یا مکمل مورد استفاده قرار می‌گیرند.

روش تولید مونو اتیلن گلیکول

مونو اتیلن گلیکول (MEG) در صنعت عمدتاً از طریق واکنش اتیلن با آب، با استفاده از حد واسط اتیلن اکسید (C₂H₄O) تولید می‌شود. در این فرآیند، ابتدا اتیلن تحت شرایط خاص به اتیلن اکسید تبدیل می‌شود و سپس این ترکیب با آب واکنش داده و MEG حاصل می‌گردد. معادله واکنش به صورت زیر است:

C₂H₄O + H₂O → HO–CH₂CH₂–OH

این واکنش را می‌توان در حضور کاتالیزورهای اسیدی یا بازی، و حتی در شرایط pH خنثی اما در دمای بالا انجام داد. استفاده از کاتالیزور اسیدی و یا مقادیر اضافی آب، موجب افزایش بازده تولید MEG تا حدود ۹۰ درصد می‌شود. در کنار MEG، ترکیبات جانبی مانند دی‌اتیلن گلیکول (DEG) و تری‌اتیلن گلیکول (TEG) نیز تولید می‌شوند که در صنایع مختلف کاربرد دارند. بر اساس آمارهای صنعتی، سالانه حدود ۶.۷ میلیون تن مونو اتیلن گلیکول از این روش در سراسر جهان تولید می‌شود که نشان‌دهنده اهمیت بالای این فرآیند در تأمین نیازهای بازار جهانی است.

واکنش های اتیلن گلایکول

مونو اتیلن گلایکول (MEG) در سنتز ترکیبات آلی به عنوان عامل محافظت‌کننده برای گروه‌های کربونیل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این فرآیند، کتون‌ها یا آلدهیدها با MEG در حضور یک کاتالیزور اسیدی واکنش داده و ترکیب حلقوی ۱و۳-دی‌اکسولان تشکیل می‌شود. این ترکیب به دلیل ساختار پایدار خود، در برابر بازها و سایر نوکلئوفیل‌ها مقاومت بالایی دارد و از گروه کربونیل در طول مراحل بعدی سنتز محافظت می‌کند. پس از اتمام واکنش‌های مورد نظر، گروه محافظ را می‌توان به‌راحتی از طریق هیدرولیز اسیدی حذف کرده و گروه کربونیل را بازیابی نمود.

کاربرد مونو اتیلن گلیکول

در ادامه برخی از کاربردهای این ماده را بررسی خواهیم کرد.

تولید پلیمرها

مونو اتیلن گلیکول (MEG) یکی از مواد اولیه کلیدی در تولید انواع پلیمرها از جمله الیاف پلی‌استر، رزین‌ها و پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) به شمار می‌رود. این پلیمرها نقش بسیار مهمی در صنایع مختلف ایفا می‌کنند و به‌عنوان پایه‌ای برای ساخت محصولات متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌طور خاص، پلی‌اتیلن ترفتالات به دلیل ویژگی‌های مکانیکی و شیمیایی مطلوب، کاربرد گسترده‌ای در تولید بطری‌های پلاستیکی، بسته‌بندی مواد غذایی و سایر محصولات مصرفی دارد. استفاده از MEG در این فرآیندها، کیفیت و دوام محصولات نهایی را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.

تولید ضد یخ و خنک کننده

ضد یخ، مایعی کاربردی در سیستم‌های خنک‌کننده موتورهای احتراقی و تجهیزات صنعتی است که با هدف جلوگیری از یخ‌زدگی و افزایش نقطه جوش مایع خنک‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. رایج‌ترین نوع ضد یخ در صنعت، بر پایه مونو اتیلن گلیکول (MEG) ساخته می‌شود. این ترکیب به دلیل ویژگی‌های شیمیایی و حرارتی مطلوب، عملکردی پایدار و مؤثر را در شرایط دمایی بسیار بالا و پایین فراهم می‌کند.
با کاهش نقطه انجماد و افزایش نقطه جوش، MEG از بروز آسیب‌هایی مانند ترک‌خوردگی قطعات یا جوش‌آوردن موتور جلوگیری کرده و ایمنی و دوام سیستم را افزایش می‌دهد. از جمله مزایای ضد یخ‌های مبتنی بر MEG می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– کاهش نقطه انجماد مایع خنک‌کننده
– افزایش نقطه جوش و تحمل دمای بالا
– محافظت از قطعات فلزی در برابر خوردگی
– قابلیت ترکیب آسان با آب و ایجاد محلول یکنواخت
در سیستم‌هایی که آب به‌عنوان مایع خنک‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد، در شرایطی که نیاز به جلوگیری از یخ‌زدگی وجود دارد، ترکیباتی مانند اتیلن گلیکول و هم‌خانواده‌های آن، از جمله پروپیلن گلیکول، به کار گرفته می‌شوند. این مواد با کاهش نقطه انجماد آب، عملکرد سیستم خنک‌کننده را در دماهای پایین حفظ کرده و از آسیب‌های ناشی از یخ‌زدگی جلوگیری می‌کنند. استفاده از پروپیلن گلیکول، به‌ویژه در مواردی که ایمنی زیست‌محیطی و غیرسمی بودن اهمیت دارد، گزینه‌ای مناسب و پرکاربرد محسوب می‌شود.

جذب رطوبت

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، مونو اتیلن گلیکول (MEG) به‌طور کامل با آب امتزاج‌پذیر بوده و دارای قدرت بالایی در جذب رطوبت است. این ویژگی موجب شده تا در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای داشته باشد. از جمله موارد استفاده آن می‌توان به تصفیه الیاف در صنعت نساجی، فرآیندهای تولید کاغذ، ساخت انواع چسب و جوهر اشاره کرد. همچنین در سیستم‌های گازی، MEG به‌عنوان جاذب رطوبت به‌کار می‌رود و نقش مؤثری در خشک‌سازی گازها ایفا می‌کند.

صنعت نفت و گاز

در صنعت نفت و گاز، این ماده به‌عنوان مهارکننده ترمودینامیکی تشکیل هیدرات‌های گازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با افزودن آن به جریان گاز طبیعی، از تشکیل و یخ‌زدگی مولکول‌های آب در خطوط انتقال جلوگیری می‌شود. این فرآیند نه‌تنها مانع از انسداد مسیر جریان گاز می‌گردد، بلکه نقش مؤثری در پیشگیری از خوردگی لوله‌ها و افزایش ایمنی و بهره‌وری سیستم‌های انتقال ایفا می‌کند.

مزایا و معایب

مونو اتیلن گلیکول دارای ویژگی‌هایی است که آن را به ماده‌ای پرکاربرد در صنایع مختلف تبدیل کرده‌اند. از جمله مزایای آن می‌توان به فعالیت شیمیایی بالا، چگالی انرژی مناسب و نقطه جوش بالا اشاره کرد که موجب افزایش کارایی آن در فرآیندهای صنعتی می‌شود. با این حال، استفاده از این ترکیب بدون رعایت نکات ایمنی می‌تواند مخاطراتی به همراه داشته باشد. از جمله تجمع اسید در خون در صورت ورود به بدن، توانایی محدود در جذب گرما در شرایط دما و فشار پایین، و همچنین آسیب‌های احتمالی به پوست، چشم، کلیه‌ها و دستگاه تنفسی در صورت تماس مستقیم یا استنشاق بخارات آن. بنابراین، بهره‌گیری از این ماده نیازمند رعایت دقیق اصول ایمنی و کنترل شرایط محیطی است.

اتیلن گلیکول الکل است؟

این ترکیب شیمیایی به‌عنوان یک الکل دی‌هیدریک شناخته می‌شود، به این معنا که دارای دو گروه هیدروکسیل (-OH) در ساختار مولکولی خود است. اگرچه از نظر طبقه‌بندی در گروه الکل‌ها قرار می‌گیرد، اما به‌واسطه‌ی ویژگی‌های شیمیایی خاص و کاربردهای صنعتی گسترده‌ای که دارد، تفاوت‌های قابل‌توجهی با الکل‌های معمولی از خود نشان می‌دهد. این تفاوت‌ها موجب شده‌اند تا این ماده در حوزه‌های تخصصی‌تری مورد استفاده قرار گیرد و نقش مهمی در فرآیندهای صنعتی ایفا کند.

محلول اتیلن گلیکول در آب چه نام دارد؟

اتیلن گلیکول محلولی است که به‌طور گسترده به‌عنوان ضدیخ (آنتی‌فریز) در سیستم‌های خنک‌کننده وسایل نقلیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به دلیل ویژگی‌های شیمیایی خاص خود، قادر است نقطه انجماد مایعات را به‌طور چشمگیری کاهش دهد. در نتیجه، از تشکیل بلورهای یخ در موتور و اجزای سیستم خنک‌کننده جلوگیری کرده و عملکرد بهینه تجهیزات را در شرایط آب‌وهوایی سرد تضمین می‌کند.

اتیلن گلیکول قطبی یا ناقطبی؟

مونو اتیلن گلیکول یک مولکول قطبی محسوب می‌شود که این قطبیت ناشی از وجود دو گروه هیدروکسیل (-OH) در ساختار شیمیایی آن است. حضور این گروه‌های فعال موجب شکل‌گیری پیوندهای هیدروژنی قوی میان مولکول‌های اتیلن گلیکول و مولکول‌های آب می‌شود. این ویژگی، نقش مهمی در افزایش انحلال‌پذیری و تعامل مؤثر با محیط‌های آبی دارد و یکی از دلایل اصلی کاربرد گسترده این ترکیب در صنایع مختلف به‌شمار می‌رود.

ضد یخ مونو اتیلن گلیکول روغنی است یا اسیدی؟

این ترکیب نه خاصیت روغنی دارد و نه ماهیتی اسیدی. در واقع، یک الکل با ساختار دی‌الکلی (دارای دو گروه هیدروکسیل) و رفتار شیمیایی نسبتاً خنثی است. محلول آن معمولاً دارای pH نزدیک به خنثی بوده و در شرایط عادی، واکنش‌پذیری کمی از نظر اسیدی یا بازی دارد. با این حال، در صورت افزودن مواد ضد خوردگی یا سایر افزودنی‌ها، مقدار pH ممکن است دستخوش تغییراتی شود که بسته به نوع و غلظت افزودنی، قابل پیش‌بینی خواهد بود.

بازار خرید و فروش و قیمت جهانی

ارزش بازار مونو اتیلن گلیکول در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۴ میلیارد دلار برآورد شده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۱ به رقم قابل توجه ۳۸.۸۶ میلیارد دلار برسد که نشان‌دهنده نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) حدود ۵.۵ درصد است. این ترکیب عمدتاً به عنوان ضدیخ و خنک‌کننده صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما کاربردهای آن فراتر از این حوزه‌هاست و شامل تولید روغن ترمز هیدرولیک، انواع حلال‌ها، پلاستیک‌ها، رنگ‌ها و محصولات آرایشی نیز می‌شود.
یکی از عوامل کلیدی در رشد بازار این ماده، روند سریع صنعتی‌شدن در سطح جهانی است. همچنین افزایش تقاضا برای بسته‌بندی‌های پلاستیکی، نقش مهمی در گسترش بازار ایفا می‌کند. بازار مونو اتیلن گلیکول بر اساس نوع محصول، کاربرد نهایی و منطقه جغرافیایی به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود.
در میان مناطق مختلف، منطقه آسیا-اقیانوسیه با در اختیار داشتن بیش از ۵۰ درصد از سهم بازار، جایگاه نخست را دارد. این رشد عمدتاً ناشی از توسعه صنایع نساجی و خودروسازی در کشورهایی مانند هند و چین است. در پاسخ به افزایش تقاضا، بسیاری از تولیدکنندگان جهانی در حال گسترش ظرفیت تولید خود در این منطقه هستند. انتظار می‌رود بازار این ماده در صنایع نساجی، شیمیایی و تولیدات پلاستیکی با سرعت قابل توجهی رشد کند.

مونو اتیلن گلیکول را از کجا تهیه کنیم؟

برای خرید مونو اتیلن گلیکول با قیمت مناسب و کیفیت عالی به صورت عمده با کارشناسان پتروپویان باربد در تماس باشید. پتروپویان باربد ارائه دهنده ی محصولات شیمیایی به صورت حواله و عمده است.

نگهداری مونو اتیلن گلایکول

این محصول باید در ظروف کاملاً دربسته و در محیطی خشک، خنک و دور از منابع حرارتی و مواد قابل اشتعال نگهداری شود. رعایت شرایط مناسب نگهداری، از کاهش کیفیت و بروز خطرات احتمالی جلوگیری کرده و ایمنی محیط را تضمین می‌کند.

MSDS و نکات ایمنی مونو اتیلن گلیکول

پیش از استفاده از این ماده شیمیایی، مطالعه دقیق برگه اطلاعات ایمنی آن اکیداً توصیه می‌شود. در صورت بلع تصادفی، از تلاش برای خارج کردن ماده از طریق استفراغ خودداری نمایید. اگر این ماده استنشاق شد، بلافاصله محیط کار را ترک کرده و در هوای تازه تنفس کنید. استنشاق این ماده خطرناک بوده و تماس آن با پوست می‌تواند موجب تحریک شدید شود؛ همچنین تماس با چشم باعث تحریک جدی شده و در مواردی حتی ممکن است منجر به مرگ گردد. در صورت تماس با چشم، لنزهای تماسی را خارج کرده و چشم آسیب‌دیده را به مدت ۱۵ دقیقه با آب فراوان، ترجیحاً آب سرد، شستشو دهید. رعایت کامل نکات ایمنی هنگام کار با این ماده، نقش مهمی در کاهش خطرات احتمالی و حفظ سلامت افراد دارد.

جمع بندی

مونو اتیلن گلیکول (MEG) یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C₂H₆O₂ است که به‌دلیل دارا بودن دو گروه هیدروکسیل، در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارد. این مایع شفاف، بی‌رنگ و بدون بو، به‌راحتی در آب و بسیاری از حلال‌های آلی حل می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های MEG، نقطه انجماد پایین آن است که موجب شده در صنعت خودروسازی به‌عنوان ضدیخ و خنک‌کننده مورد استفاده قرار گیرد.

MEG ماده‌ای بسیار سمی است و تماس با آن می‌تواند اثرات زیان‌باری بر سلامت انسان داشته باشد؛ بنابراین رعایت نکات ایمنی در هنگام کار با این ماده ضروری است. این ترکیب عمدتاً از واکنش اتیلن با اتیلن اکسید تولید می‌شود و در صنایعی مانند نفت و گاز، نساجی، تولید فیبرهای پلی‌استر و بطری‌های پلاستیکی کاربرد دارد. با توجه به رشد روزافزون بازار جهانی MEG، تقاضا برای این ماده در حال افزایش است. برای تهیه مونو اتیلن گلیکول با کیفیت بالا و قیمت مناسب، می‌توان به تأمین‌کنندگان معتبر مانند پتروپویان باربد مراجعه کرد.

سوالات متداول

آیا می توان از مونو اتیلن گلیکول در غذاها استفاده کرد؟

این ماده دارای سمیت بالایی برای انسان است و به هیچ‌وجه نباید در تولید یا فرآوری محصولات غذایی مورد استفاده قرار گیرد. تماس یا مصرف آن می‌تواند عوارض جدی برای سلامت انسان به‌همراه داشته باشد؛ بنابراین کاربرد آن صرفاً باید محدود به حوزه‌های صنعتی و تحت نظارت دقیق ایمنی باشد.

مونو اتیلن گلیکول چه تفاوتی با اتیلن گلیکول دارد؟

مونو اتیلن گلیکول با نام‌های دیگری همچون اتیلن گلیکول یا اتیلن گلایکول نیز شناخته می‌شود.

آیا اتیلن گلیکول همچنان مورد استفاده قرار می گیرد؟

این ترکیب شیمیایی همچنان در طیف گسترده‌ای از کاربردهای تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقش مهمی در فرآیندهای تولیدی ایفا می‌کند.

قیمت خرید مونو اتیلن گلیکول چقدر است؟

برای اطلاع از قیمت این محصول با کارشناسان پتروپویان باربد در تماس باشید.