ایزوپروپیل الکل

ایزوپروپیل الکل که با نام‌های ایزوپروپانول یا ۲-پروپانول نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب آلی از گروه الکل‌هاست. این مایع بی‌رنگ و فرار، با بویی نافذ و طعمی تلخ، دارای ویژگی‌های ضد میکروبی قوی است. عملکرد آن بر اساس تغییر ساختار پروتئین‌ها و DNA سلولی است که منجر به نابودی میکروارگانیسم‌ها می‌شود. این ماده به دلیل اثربخشی بالا، در صنایع مختلفی مانند داروسازی، تولید محصولات آرایشی و بهداشتی و سایر حوزه‌ها بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
برای تهیه ایزوپروپیل الکل صنعتی با کارشناسان پتروپویان باربد در تماس باشید. جایگزین مؤثر برای این ماده، هیدروژن پراکسید است که معمولاً با غلظت بین ۳ تا ۶ درصد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده نیز خواص ضدعفونی‌کننده دارد و در بسیاری از موارد کاربرد مشابهی ایفا می‌کند.

قیمت خرید ایزوپروپیل الکل صنعتی:

برای خرید ایزوپروپیل الکل به‌عنوان یک الکل ثانویه کاربردی، و همچنین سایر ترکیبات شیمیایی مورد نیاز صنایع، می‌توانید به وب‌سایت پتروپویان باربد مراجعه کنید. این بازرگانی با تمرکز بر عرضه‌ی مواد شیمیایی با کیفیت بالا و قیمت رقابتی، گزینه‌ای مطمئن برای خرید به شمار می‌آید.

پتروپویان باربد با ارائه مجموعه‌ای متنوع از محصولات تخصصی، پاسخگوی نیازهای گوناگون حوزه‌های دارویی، بهداشتی، صنعتی و آموزشی است. ارسال سریع، و پشتیبانی حرفه‌ای، از جمله ویژگی‌هایی هستند که این مجموعه را از سایر عرضه‌کنندگان متمایز می‌کنند.

ایزوپروپیل الکل چیست؟

ایزوپروپیل الکل (Isopropyl alcohol) با فرمول شیمیایی C₃H₈O، یکی از ترکیبات آلی مهم و پرکاربرد در صنایع مختلف به‌شمار می‌آید. این الکل ثانویه، به صورت مایعی بی‌رنگ و فرار، دارای بویی تند است و به دلیل خصوصیات منحصر‌به‌فردش، در تولید دارو، لوازم آرایشی و بهداشتی، ضدیخ، چسب‌ها، درزگیرها، روان‌کننده‌ها و مواد افزودنی صنعتی کاربرد دارد. همچنین در ساخت مواد شیمیایی آزمایشگاهی، ترکیبات آلی، سوخت‌ها و افزودنی‌های آن، مواد کشاورزی غیر آفت‌کش، رنگ‌ها و رنگدانه‌ها، عوامل تصفیه و آبکاری سطح، اسپری‌های خوشبوکننده هوا، فرآیندهای نساجی و تجهیزات الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گستره وسیع از کاربردها نشان‌دهنده نقش کلیدی ایزوپروپیل الکل در بسیاری از فرآیندهای تولیدی و تخصصی است.

الکل درجه صنعتی چیست؟

ایزوپروپیل الکل صنعتی، که با نام ایزوپروپیل الکل با درجه فنی نیز شناخته می‌شود، عمدتاً در فرآیندهای غیرحیاتی تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده برای پاک‌سازی تخصصی در صنایع الکترونیک کاربرد دارد؛ از جمله حذف نمک‌های یونی از بردهای مدار چاپی (PCB)، پاک‌کردن خمیر حرارتی از سینک‌های حرارتی و قطعات آی‌سی، و همچنین حل‌کردن اسیدهای آلی در رزین‌های لحیم‌کاری.

به‌دلیل قیمت مناسب و قدرت پاک‌کنندگی بالا، ایزوپروپیل الکل صنعتی گزینه‌ای اقتصادی برای تمیزکردن سطوح بزرگ و حذف آلاینده‌های عمومی مانند گرد و غبار، چربی، چسب و ضایعات تولیدی محسوب می‌شود. این ویژگی‌ها آن را به یکی از مواد پرکاربرد در خطوط تولید، تعمیرات صنعتی و آماده‌سازی قطعات تبدیل کرده است.

الکل درجه غذایی چیست؟

ایزوپروپیل الکل به‌طور معمول برای محصولات خوراکی یا مصرف مستقیم انسانی مناسب نیست و استفاده از آن در این زمینه‌ها محدود است. در مقابل، اتیل الکل به‌دلیل داشتن تأییدیه GRAS (به‌طور کلی ایمن شناخته‌شده) گزینه‌ای رایج‌تر و مطمئن‌تر برای تولید محصولات مصرفی مانند نوشیدنی‌ها و داروهاست.

با این حال، ایزوپروپیل الکل در صنایع مختلف کاربرد دارد و در تهیه ترکیباتی مانند طعم‌دهنده‌ها، عطرها، روغن‌ها، چربی‌ها، رنگ‌ها، نگهدارنده‌ها، شیرین‌کننده‌ها و پروبیوتیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده بیشتر نقش حلال یا عامل فرآوری را در تولید این محصولات ایفا می‌کند، نه به‌عنوان ماده‌ای برای مصرف مستقیم انسانی.

روش تولید

روش اولیه تولید IPA با ترکیب آب و پروپن در واکنشی به نام هیدراتاسیون است. همچنین می تواند با هیدروژنه کردن استون تولید شود. در هر دو فرآیند تولید ایزوپروپیل الکل، جداسازی لازم است. ایزوپروپیل الکل محصول باید از محصولات جانبی مانند آب جدا شود. این کار با فرآیند تقطیر انجام می شود. در تقطیر ساده، ایزوپروپیل الکل محلولی تشکیل می دهد که 9/87 درصد وزنی آن ایزوپروپیل الکل و بقیه آن آب است. این یک محلول آزئوتروپیک است و دارای نقطه جوش مشترک مخلوط است. بنابراین، برای به دست آوردن ایزوپروپیل الکل خالص، باید تقطیر آزئوتروپیک انجام دهیم. این فرآیند با استفاده از عوامل آزئوتروپینگ مانند سیکلوهگزان و دی ایزوپروپیل اتر انجام می شود. بدن همچنین در فرآیند کتواسیدوز دیابتی مقادیر کمی ایزوپروپیل الکل تولید می کند.

هیدراتاسیون غیر مستقیم

فرآیند هیدراتاسیون غیرمستقیم یکی از روش‌های صنعتی تولید ایزوپروپیل الکل است که طی واکنشی دو مرحله‌ای میان پروپیلن و اسید سولفوریک انجام می‌شود. در گام نخست، پروپیلن با اسید سولفوریک واکنش داده و ترکیباتی به نام استرهای سولفات حاصل می‌شود. سپس این استرها در مرحله دوم تحت فرآیند هیدرولیز قرار گرفته و در نتیجه، ایزوپروپیل الکل به همراه اسید سولفوریک آزاد می‌گردد. این روش به دلیل امکان استفاده از خوراک‌های پتروشیمی با خلوص پایین‌تر و کنترل بهتر شرایط واکنش، در تولید صنعتی این الکل ثانویه بسیار رایج است.

هیدراتاسیون مستقیم

فرایند هیدراتاسیون مستقیم پروپیلن با استفاده از کاتالیزور اسیدی در سه مرحله انجام می‌شود. در مرحله اول، واکنش در فاز بخار و بر روی یک بستر ثابت انجام می‌گیرد که شامل اسید فسفریک یا اکسید تنگستن است، این مواد معمولاً با لایه‌ای از سیلیکا پوشانده شده‌اند و با کمک پیش‌برنده‌ای مثل اکسید روی، راندمان واکنش افزایش می‌یابد. مرحله دوم، هیدراتاسیون در شرایط فاز بخار-مایع و در دمای پایین و فشار بالا انجام می‌شود که در آن از کاتالیزور تبادل کاتیونی با خاصیت اسیدی قوی بهره گرفته می‌شود. در مرحله سوم، فرایند در فاز مایع و تحت شرایط دما و فشار بالا انجام شده و محلول کاتالیزور تنگستن برای تکمیل واکنش به کار گرفته می‌شود. این سه مرحله به طور پیوسته و هدفمند طراحی شده‌اند تا پروپیلن به شکلی مؤثر و کنترل‌شده به الکل یا محصول نهایی مطلوب تبدیل شود.

هیدروژنه کردن استون

هیدروژنه کردن استون نیز برای تهیه ایزوپروپیل الکل استفاده می شود. اما این رویکرد شامل یک مرحله اضافی مربوط به روش های فوق است. این به این دلیل است که استون توسط فرآیند کومن روی پروپن تهیه می شود. این فرآیند کارآمد، مقرون به صرفه و آسان به نظر می رسد.

واکنش‌های ایزوپروپیل الکل

ایزوپروپیل الکل یکی از الکل‌های پرکاربرد است که بسته به شرایط واکنش، محصولات متنوعی از آن حاصل می‌شود. این ترکیب در حضور عوامل اکسنده‌ای مانند کرومیک اسید، به راحتی اکسید شده و به استون تبدیل می‌شود. همچنین از طریق فرآیند هیدروژن‌زدایی با استفاده از کاتالیزور داغ مس، همین تبدیل قابل انجام است. در محیط اسیدی و حرارت‌دیده، به‌ویژه با اسید سولفوریک، واکنش دهیدراتاسیون رخ داده و منجر به تولید پروپن می‌گردد. در صورت واکنش با تری برمید فسفر، جایگزینی گروه هیدروکسی با اتم برم اتفاق افتاده و ترکیب ۲-بروموپروپان حاصل می‌شود. افزون بر این، تماس ایزوپروپیل الکل با فلزات فعال مانند پتاسیم موجب شکل‌گیری ترکیبات آلکوکسیدی موسوم به ایزوپروپوکسیدها خواهد شد که در سنتزهای آلی نقش مهمی ایفا می‌کنند.

الکل بدون آب چیست؟ آیا الکل بدون آب مانند ۹۹٪ است؟

الکل بدون آب به این معنی است که یک محلول حاوی آب نیست و به طور کلی دارای غلظت ۹۹٪ + است. ایزوپروپیل الکلی که ۱۰۰% بدون آب باشد امکان پذیر نیست زیرا بلافاصله پس از قرار گرفتن در معرض هوای مرطوب آب را جذب می کند. الکل های بی آب با کیفیت بالا خلوص ۹۹.۹۶% را تولید می کنند.

کاربرد ایزوپروپیل الکل در صنایع مختلف چیست؟

ایزوپروپانول کاربرد‌های فراوانی دارند که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد:

صنعت چاپ (جوهر)

ایزوپروپیل الکل در صنعت چاپ، به‌ویژه چاپ افست، کاربردهای مهم و مؤثری دارد. یکی از نقش‌های اصلی این ماده، تنظیم کشش سطحی محلول‌های مرطوب‌کننده است که موجب توزیع یکنواخت جوهر بر سطح چاپ می‌شود و از انتقال جوهر به نواحی غیرتصویری جلوگیری می‌کند. توانایی ایزوپروپیل الکل در بهبود چسبندگی و خیس شدن سطح صفحات چاپی، سبب افزایش دقت و کیفیت نهایی تصویر چاپ شده می‌گردد. همچنین به‌دلیل خاصیت آنتی‌استاتیکی‌اش، از ایجاد الکتریسیته ساکن در تجهیزات چاپ جلوگیری کرده و عملکرد دستگاه‌ها را بهینه می‌سازد. از دیگر مزایای آن می‌توان به کاربرد در پاک‌سازی قطعات حساس و تنظیم ویسکوزیته جوهر اشاره کرد که موجب سرعت خشک شدن بیشتر و کارایی بهتر در فرآیند چاپ صنعتی می‌شود. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند ایزوپروپیل الکل به یکی از اجزای کلیدی در فرمولاسیون و عملکرد دستگاه‌های چاپ تبدیل شود.

تولید محصولات خودرو

ایزوپروپیل الکل در صنعت خودرو کاربردهای متعددی دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به استفاده به‌عنوان افزودنی رایج در سوخت اشاره کرد. این ماده به دلیل ویژگی‌های شیمیایی خاص خود، نقش مؤثری در جلوگیری از تجمع آب در خطوط سوخت ایفا می‌کند و به‌عنوان ضدیخ عمل کرده و از یخ‌زدگی احتمالی در سیستم‌های سوخت‌رسانی خودرو جلوگیری می‌کند. همچنین، ایزوپروپیل الکل به‌سبب قدرت پاک‌کنندگی بالا، در فرمولاسیون شوینده‌های شیشه خودرو به کار می‌رود تا سطح شیشه‌ها را از چربی، گرد و غبار و آلودگی‌های محیطی به‌طور کامل پاک کند و دید واضح‌تری برای راننده فراهم آورد.

محصولات آرایشی بهداشتی

ایزوپروپیل الکل به‌دلیل خواص فیزیکی خاص خود، کاربردهای گسترده‌ای در محصولات بهداشتی و آرایشی دارد. در فرمولاسیون افترشیوها، محصولات حمام، لوسیون‌ها، عطرها و دیگر فرآورده‌های آرایشی، از این ماده به عنوان رقیق‌کننده برای کنترل غلظت و همچنین به عنوان ضد کف برای جلوگیری از تشکیل حباب‌های مزاحم استفاده می‌شود. توانایی ایزوپروپیل الکل در تبخیر سریع و تمیزکردن بدون باقی‌ماندن آثار چربی، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل در مراحل آماده‌سازی ناخن‌های مصنوعی تبدیل کرده است؛ جایی که از آن برای پاک‌سازی سطح ناخن‌ها و ایجاد درخشندگی بیشتر استفاده می‌شود.

ضدعفونی کننده

ایزوپروپیل الکل یکی از الکل‌های پرمصرف و چندمنظوره است که نقش مهمی در ضدعفونی و پاک‌سازی دارد. این ترکیب به دلیل توانایی‌اش در حل کردن غشای چربی اطراف ویروس‌ها و باکتری‌ها، به‌عنوان یک ماده مؤثر در نابودی میکروارگانیسم‌ها شناخته می‌شود. در دوران همه‌گیری کرونا، ایزوپروپیل الکل جایگاه ویژه‌ای در محصولات ضدعفونی‌کننده پوست پیدا کرد. همچنین در تولیدات خانگی مانند شیشه‌شورها و تمیزکننده‌های مخصوص ظروف حساس مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، باید در مصرف آن احتیاط کرد؛ زیرا تماس مستقیم ایزوپروپیل الکل با وسایل الکترونیکی مانند موبایل یا رایانه می‌تواند به آن‌ها آسیب بزند. همچنین، استفاده از این ماده روی پارچه‌ها یا سطوح چوبی ممکن است منجر به پوسیدگی یا تغییر رنگ آن‌ها شود.

پزشکی

ایزوپروپیل الکل در پزشکی به‌عنوان یک ماده مؤثر و پرکاربرد شناخته می‌شود که نقش مهمی در حفظ بهداشت و کنترل عفونت ایفا می‌کند. از رایج‌ترین کاربردهای آن می‌توان به تهیه محلول‌ها و پدهای ضدعفونی‌کننده اشاره کرد که معمولاً حاوی ۶۰ تا ۷۰ درصد ایزوپروپیل الکل یا اتانول در آب هستند و برای ضدعفونی دست‌ها و سطوح مختلف استفاده می‌شوند. این ماده همچنین به کاهش حالت تهوع ناشی از بیهوشی کمک کرده و در مواقع اورژانسی یا پزشکی خانگی برای ضدعفونی کردن زخم‌های سطحی نیز کاربرد دارد. با وجود این ویژگی‌های برجسته، ایزوپروپیل الکل تنها محدود به پزشکی نیست و در صنایع دیگری مانند آرایشی، چاپ، خودروسازی و مواد شیمیایی صنعتی نیز حضوری مؤثر دارد.

آزمایشگاه

ایزوپروپیل الکل در محیط‌های آزمایشگاهی یکی از مواد پرکاربرد و حیاتی محسوب می‌شود. این ماده به عنوان حلالی مناسب در واکنش‌های شیمیایی نقش واسط را ایفا کرده و با قابلیت رقیق‌سازی دقیق، برای تهیه محلول‌های استاندارد و تنظیم غلظت مواد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در فرآیندهای استخراج مواد شیمیایی، به‌ویژه برای نمونه‌های زیستی، ایزوپروپیل الکل به جداسازی مؤثر ترکیبات و حفظ خلوص آن‌ها کمک می‌کند. در حوزه بیولوژی مولکولی، این الکل برای نگهداری نمونه‌های بیولوژیکی و به‌طور خاص در مراحل استخراج DNA بسیار مهم است؛ زیرا باعث ته‌نشین شدن DNA و جداسازی آن از سایر اجزای سلولی می‌شود. این ویژگی‌ها ایزوپروپیل الکل را به یکی از ستون‌های اصلی در عملکرد صحیح و دقیق آزمایشگاه‌ها تبدیل کرده‌اند.

مصارف خانگی

ایزوپروپیل الکل علاوه بر کاربردهای صنعتی و پزشکی، در محیط‌های خانگی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و در انجام بسیاری از فعالیت‌های روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده برای تمیز کردن شیشه‌ها، از بین بردن مگس‌های میوه، کاهش دردهای عضلانی و ضدعفونی سینک و سطوح فلزی نظیر لوازم استیل به‌کار می‌رود. از دیگر استفاده‌های آن می‌توان به پاک‌سازی رنگ، برچسب‌ها، لکه‌های اسپری مو و جوهر اشاره کرد. همچنین برای خارج‌کردن آب از گوش پس از استحمام یا شنا، بهره‌گیری از این الکل رایج است. در ترکیب با اسانس‌های روغنی، می‌توان از آن به‌عنوان دئودورانت طبیعی استفاده کرد و برای بستن منافذ پوست پیش از استفاده از کرم یا لوسیون، خاصیت قابض آن مفید واقع می‌شود. این ماده در پاک‌کردن لباس، پارچه‌ها و تجهیزات الکترونیکی مانند گوشی همراه، موس و صفحه‌کلید نیز مؤثر است. افزون‌ بر این، در کارهایی همچون حکاکی روی سنگ، شست‌وشوی سرد در فرآیند آبکاری، پاک‌سازی قطعات چاپگر و در برخی کاربردهای کشاورزی غیرمرتبط با آفت‌کش‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش تشخیص ایزوپروپیل الکل:

ایزوپروپیل الکل مایعی شفاف و بدون رنگ است که بویی شبیه به استون دارد و به‌طور گسترده در محصولات ضدعفونی‌کننده دست به‌کار می‌رود. این ترکیب در صنعت به‌عنوان یک محصول تجاری شناخته می‌شود و معمولاً به‌صورت محلول ۷۰ درصد در فرمولاسیون ضدعفونی‌کننده‌ها حضور دارد، جایی که اثربخشی‌اش در نابودی میکروارگانیسم‌ها به اثبات رسیده است.

ایزوپروپیل الکل خوراکی است؟

این ماده قابل مصرف خوراکی نیست و حتی مقدار ناچیزی از آن می‌تواند منجر به نابینایی یا مرگ شود.

تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول:

ایزوپروپیل الکل یک الکل ثانویه با بوی قوی و خاصیت فرار بالا است که به‌دلیل سرعت بالای تبخیر، در صنایع پزشکی، آزمایشگاهی و الکترونیکی کاربرد گسترده‌ای دارد. این الکل خوراکی نیست و در صورت مصرف انسانی، می‌تواند خطرناک باشد.

در مقابل، اتانول یک الکل اولیه است که در برخی کشورها به‌عنوان نوشیدنی الکلی نیز استفاده می‌شود. اگرچه میزان تبخیر آن نسبت به ایزوپروپیل الکل کمتر است، اما به‌دلیل خوراکی‌بودنش (در شرایط استاندارد)، در تولید نوشیدنی‌ها، داروهای خوراکی، محصولات آرایشی و ضدعفونی پوست کاربرد دارد. هر دوی این مواد خاصیت ضدعفونی‌کنندگی دارند، اما انتخاب آن‌ها بستگی به نوع مصرف و محیط مورد نظر دارد.

مزایا و معایب ایزوپروپیل الکل:

ایزوپروپیل الکل (IPA) یکی از پرکاربردترین ترکیبات شیمیایی در صنایع مختلف است، اما مانند هر ماده‌ای، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه، نگاهی دقیق‌تر به ویژگی‌های مثبت و منفی این ماده خواهیم داشت:

مزایا

– ضدعفونی‌کننده قوی: توانایی بالا در نابودسازی باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها، آن را به گزینه‌ای مناسب برای ضدعفونی سطوح و ابزارهای پزشکی تبدیل کرده است.
– تبخیر سریع: به‌دلیل فشار بخار بالا، به‌سرعت تبخیر می‌شود و هیچ‌گونه باقی‌مانده‌ای روی سطح باقی نمی‌گذارد.
– حلالیت بالا: در آب و بسیاری از حلال‌های آلی به‌خوبی حل می‌شود، که آن را برای استفاده در فرمولاسیون‌های صنعتی و آرایشی مناسب می‌سازد.
– کاربرد گسترده: در صنایع دارویی، الکترونیک، آرایشی، بهداشتی و حتی تولید عطرها و رنگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معایب

– قابل اشتعال بودن: بخارات ایزوپروپیل الکل بسیار قابل اشتعال هستند و در صورت عدم رعایت نکات ایمنی، خطر آتش‌سوزی وجود دارد.
– تحریک‌کننده پوست و چشم: تماس مستقیم با پوست یا استنشاق بخارات آن ممکن است باعث تحریک، خشکی یا حساسیت شود.
– سمیت در مصرف خوراکی: این ماده به‌هیچ‌وجه خوراکی نیست و مصرف آن می‌تواند منجر به مسمومیت شدید شود.
– فراریت بالا: اگرچه تبخیر سریع یک مزیت محسوب می‌شود، اما در محیط‌های باز ممکن است باعث هدررفت سریع ماده شود و نیاز به تهویه مناسب دارد.

بازار خرید و فروش جهانی:

بر اساس گزارش‌های اخیر، بازار ایزوپروپیل الکل در سال ۲۰۲۳ به ارزشی بالغ بر ۳.۴ میلیارد دلار رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۳۳ این رقم به حدود ۴.۳ میلیارد دلار افزایش یابد. طی پنج سال گذشته، این ترکیب به‌عنوان حلالی کارآمد در طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی جایگاه مهمی پیدا کرده است. حضور آن در تولید محصولات بهداشتی مانند الکل مالشی، پدهای ضدعفونی و ژل‌های دست، آن را به یکی از اجزای ضروری مراقبت شخصی تبدیل کرده است. به‌دلیل خواص ضدعفونی‌کننده و آرامش‌بخش پوست، این ماده در فرمولاسیون‌های دارویی نیز بسیار پرطرفدار است. شرکت‌های فعال در حوزه داروسازی، به‌واسطه عملکرد چندمنظوره این ماده، علاقه‌ چشمگیری به تأمین آن نشان داده‌اند. از سوی دیگر، کشور چین با گسترش فعالیت‌های خود در صنایع دارویی، شیمیایی، خودروسازی و ساختمان‌سازی، نقش پیشرو در بازار جهانی ایفا کرده و موجب شده آسیا-اقیانوسیه به عنوان منطقه‌ای کلیدی در مصرف ایزوپروپیل الکل مطرح شود.

ایزوپروپیل الکل را از کجا بخریم؟

برای تهیه ایزوپروپیل الکل و دیگر محصولات شیمیایی مورد نیاز خود، با کارشناسان شرکت پتروپویان باربد تماس بگیرید. پتروپویان باربد با ارائه محصولات باکیفیت و پشتیبانی تخصصی، همراه مطمئنی برای فعالان صنایع شیمیایی خواهد بود.

MSDS و نکات ایمنی:

ایزوپروپیل الکل، مایعی شفاف، بی‌رنگ و با بوی تند است که به‌دلیل خاصیت اشتعال‌پذیری و اثرات زیان‌بارش بر سلامت انسان، در دسته مواد شیمیایی خطرناک قرار می‌گیرد. این ترکیب می‌تواند موجب بروز مشکلات تنفسی، گوارشی و پوستی شود؛ بنابراین پیش از استفاده، مطالعه دقیق برگه اطلاعات ایمنی آن ضروری است.

در صورت تماس با چشم، علائمی مانند سوزش، قرمزی و التهاب ظاهر می‌شود. در چنین شرایطی، باید چشم آسیب‌دیده را به‌مدت حداقل ۱۵ دقیقه با آب فراوان شست‌وشو داد. تماس پوستی با این ماده نیز ممکن است باعث درد، تحریک، خشکی شدید، از بین رفتن چربی طبیعی پوست و حتی بروز درماتیت شود. در این حالت، شست‌وشوی کامل ناحیه تماس با آب و تعویض لباس‌های آلوده توصیه می‌شود.

اگر این ماده به‌طور تصادفی بلعیده شود، احتمال بروز تهوع، استفراغ، اسهال و آسیب کلیوی وجود دارد. در چنین مواردی، نوشیدن چند لیوان آب یا شیر می‌تواند به کاهش اثرات کمک کند، اما نباید هیچ‌گونه ماده‌ای وارد دهان شود. استنشاق بخارات ایزوپروپیل الکل نیز خطراتی مانند سردرد، سرگیجه، بی‌هوشی و حتی کما را به‌همراه دارد؛ بنابراین در صورت بروز علائم، فرد باید فوراً از محل خارج شده و در محیطی با هوای تازه استراحت کند.

برای نگهداری ایمن، این ماده باید در ظروف دربسته، دور از منابع حرارتی و مواد اکسیدکننده، در محیطی خشک، خنک و دارای تهویه مناسب قرار گیرد. رعایت دقیق دستورالعمل‌های ایمنی، نقش مهمی در کاهش خطرات ناشی از کار با این ترکیب دارد و از بروز حوادث ناخواسته جلوگیری می‌کند.

عوارض ایزوپروپیل الکل:

ایزوپروپیل الکل، با وجود کاربردهای گسترده‌اش در ضدعفونی و پاک‌سازی، ماده‌ای است که در صورت استفاده نادرست می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامت انسان وارد کند. این ترکیب با تحریک غشاهای مخاطی، علائمی مانند سردرد، سوزش گلو و بینی، اختلال در عملکرد سیستم عصبی مرکزی، گیجی، سرگیجه، تنگی نفس، افت فشار خون، کندی تنفس، تپش قلب، کاهش دمای بدن، تهوع و استفراغ را به‌همراه دارد.

مصرف خوراکی این ماده به‌شدت خطرناک است و می‌تواند منجر به نابینایی، بیهوشی یا حتی مرگ شود. از نظر اشتعال‌پذیری نیز، ایزوپروپیل الکل مشابه نرمال بوتانول (خریدنرمال بوتانول)، بسیار حساس به حرارت و شعله است و بخارات آن در مجاورت منابع جرقه‌زا به‌راحتی مشتعل می‌شوند.

بنابراین، هنگام کار با این ماده باید تمامی نکات ایمنی از جمله استفاده از تجهیزات محافظتی، تهویه مناسب محیط، دور نگه‌داشتن از منابع حرارتی و مطالعه دقیق برگه اطلاعات ایمنی (MSDS) رعایت شود تا از بروز حوادث ناخواسته جلوگیری گردد.

جمع‌بندی

ایزوپروپیل الکل، مایعی آلی، بی‌رنگ و فرار با طعمی تلخ مشابه سایر الکل‌هاست که به‌دلیل ویژگی‌های خاص خود در حوزه‌های گوناگون صنعتی جایگاه ویژه‌ای دارد. این ماده در تولید تجهیزات پزشکی، فرآورده‌های خودرویی و محصولات بهداشتی و خانگی کاربرد فراوانی دارد.

برای تهیه ایزوپروپیل الکل با کیفیت بالا و قیمت مناسب، می‌توانید با تیم متخصص شرکت پتروپویان باربد تماس بگیرید. این مجموعه با ارائه طیف وسیعی از مواد شیمیایی، گزینه‌ای مطمئن برای تأمین نیازهای صنعتی شما خواهد بود.

سوالات متداول

آیا می توان ایزوپروپیل الکل را نوشید؟

خیر، نوشیدن ایزوپروپیل الکل به‌شدت خطرناک و ممنوع است.

جایگزین های ایزوپروپیل الکل چه محصولاتی هستند؟

برای جایگزینی ایزوپروپیل الکل در کاربردهای ضدعفونی و پاک‌سازی، گزینه‌هایی مانند الکل سفید (اتانول)، هیدروژن پراکسید و سفیدکننده‌های حاوی کلر مورد توجه قرار گرفته‌اند. این ترکیبات بسته به نوع استفاده، می‌توانند عملکرد مشابهی در نابودسازی میکروب‌ها و ویروس‌ها داشته باشند. انتخاب هر یک از این مواد باید با در نظر گرفتن شرایط محیطی، نوع سطح مورد نظر و میزان ایمنی مورد نیاز انجام شود.

تفاوت بین الکل مالشی و ایزوپروپیل الکل چیست؟

تفاوت اصلی میان ایزوپروپیل الکل و الکل مالشی در میزان غلظت آن‌هاست؛ ایزوپروپیل الکل معمولاً به‌صورت خالص (۱۰۰٪) عرضه می‌شود، در حالی‌که الکل مالشی ترکیبی از ایزوپروپیل الکل و آب است و غلظت کمتری دارد. با وجود این تفاوت، هر دو ماده خاصیت ضدعفونی‌کنندگی مشابهی دارند و در پاک‌سازی و ضدعفونی سطوح کاربرد دارند.

آیا ایزوپروپیل الکل داروخانه ای تاریخ انقضا دارد؟

ایزوپروپیل الکل معمولاً دارای تاریخ انقضایی بین ۲ تا ۳ سال پس از تولید است که اغلب در بخش زیرین بطری درج می‌شود. پس از گذشت این مدت، به‌دلیل تبخیر تدریجی الکل در تماس با هوا، غلظت آن کاهش یافته و توانایی‌اش در نابودسازی ویروس‌ها و باکتری‌ها ممکن است به‌طور قابل‌توجهی افت کند. بنابراین، استفاده از محصول منقضی‌شده توصیه نمی‌شود، به‌ویژه در مواردی که ضدعفونی مؤثر اهمیت دارد.

کدام غلظت ایزوپروپیل الکل مؤثرترین حالت برای ضدعفونی است؟

غلظت ۷۰٪ ایزوپروپیل الکل مؤثرترین حالت برای ضدعفونی است، زیرا ترکیب آن با آب باعث نفوذ بهتر به دیواره سلولی میکروارگانیسم‌ها می‌شود. آب موجود در محلول نقش کاتالیزور را دارد و به دناتوره شدن پروتئین‌های سلولی کمک می‌کند. این غلظت نه‌تنها باعث نابودی کامل باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها می‌شود، بلکه تبخیر آهسته‌تر آن زمان تماس با سطح را افزایش داده و اثربخشی را بالا می‌برد. در مقابل، غلظت‌های بالاتر از ۹۱٪ پروتئین‌ها را سریعاً منعقد کرده و با ایجاد لایه محافظ، مانع از نفوذ کامل الکل به سلول می شوند.